Het zakelijke gedeelte van het ondernemen is voor veel fotografen vaker een ‘moetje’ dan dat het voor veel plezier en inspiratie zorgt. Toch moet je als freelance fotograaf een hoop dingen doen in de tijd dat je niet bezig bent met een opdracht. Nieuwe opdrachten moeten worden binnengehaald, je moet op de hoogte zijn van de nieuwste apparatuur en ontwikkelingen in de markt, de administratie moet bijgehouden worden, en zo is er nog veel meer. Slim ondernemen als freelance fotograaf zorgt ervoor dat je je onderscheidt van de rest en dat bepaalde zaken efficiënter verlopen. Benieuwd naar hoe je dit kunt bereiken?
Vier belangrijkste tips!
Als freelance fotograaf is het belangrijk dat je jezelf op de juiste manier in de markt zet. Wil je je focussen op een bepaalde niche, of wil je breed inzetbaar zijn? Bedenk hoe breder jouw portfolio, hoe minder een opdrachtgever zich zal herkennen en aangesproken voelen. Je positionering moet aan de voorkant voor een potentiële opdrachtgever direct helder zijn. Een duidelijke marktpositie is iets dat je moet opbouwen en waar je dus vanaf het begin al keuzes in zult moeten maken. Adverteren, jezelf ontwikkelen en het maken van content voor je website overal komt jouw marktpositie weer terug. Het helpt je om jezelf te verkopen naar je klanten.
Zoals gezegd ben je als freelance fotograaf niet de volledige werkweek bezig met het schieten van foto’s. Zo moet je bijvoorbeeld ook een goede administratie bijhouden, waarvan sommige onderdelen zelfs verplicht zijn door de belastingdienst. Om de drie maanden – elk kwartaal dus – moet je als ondernemer aangifte doen van omzetbelasting. De klussen die je hebt gedaan, waar je btw over hebt gerekend, moeten dus goed worden bijgehouden. Overigens is hier een uitzondering voor als je een kleine ondernemer bent. Voor de zogenaamde Kleine Ondernemersregeling (KOR) kun je je aanmelden bij de belastingdienst. Hiervoor moet de jaaromzet minder zijn dan €20.000.
Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker
Voor jezelf beginnen als fotograaf betekent dat je veel ‘op locatie’ bent, en dus moet reizen. Hiervoor kun je een bijdrage rekenen aan de opdrachtgever. Voor jouw gemaakte kilometers geldt een regeling. Je kunt een vast bedrag per kilometer belastingvrij vragen. Deze kilometervergoeding is aan het begin van 2023 gestegen naar 21 cent per kilometer, en gaat vanaf 1 januari 2024 verder omhoog, naar 22 cent. Je mag ook een hoger bedrag rekenen aan de klant, maar over het bedrag boven de 21 cent betaal je ‘gewoon’ inkomstenbelasting aan het einde van het jaar. Het bijhouden van alle gereden kilometers doe je in een rittenregistratie.
Veel zelfstandige fotografen vinden het lastig om de juiste keuze voor goede administratie software te maken. Maar door te investeren in goede software voor jouw facturatie, boekhouding en contacten kun je veel winst behalen. Je kunt er voor kiezen om ‘gewoon’ Excel te gebruiken, wat een krachtig programma is als je weet hoe je het moet gebruiken, maar andere vaak betaalde software zijn makkelijker in gebruik en beter qua rapportage. Er zijn hele pakketten beschikbaar waar je een abonnement op kunt nemen, zodat alle onderdelen gestroomlijnd kunnen worden. Factureren, rittenadministratie, offertes, maar ook de agenda zijn dan in een enkel programma aanwezig. Het voordeel van een alles-in-één oplossing is dat alle input aan elkaar gelinkt kan worden wat zorgt voor minder werk, meer inzicht en goede overzichten. Als jij een factuur invult, kan deze automatisch in de btw-administratie worden ingevuld. Een investering in je administratie maar dan ben je wel goed georganiseerd en hou je meer tijd over om te besteden aan je core business. Zeker als je veel verschillende opdrachten en opdrachtgevers hebt is goede administratie software een must.
Het werven van nieuwe klanten en opdrachtgevers zal voor veel fotografen naast de fotoshoots zelf het meeste tijd kosten. Je kunt op verschillende manieren werven, zowel actief als passief. Jezelf verkopen door het ontwikkelen van een goede portfolio website is als freelance fotograaf echt een must. Dit is duidelijk een passieve manier van acquisitie omdat je niet iedere keer direct één-op-één contact hebt met een bezoeker van jouw website. Ook bij het inrichten van je eigen website komt jouw marktpositie weer van pas.
Voor jezelf werken als fotograaf betekent vaak geen inkomen als je geen opdrachten hebt. Zelf actief op zoek gaan naar opdrachten die bij je passen en potentiële klanten hiervoor direct benaderen is actieve acquisitie. Je kunt mensen benaderen via social media, op netwerk bijeenkomsten maar ook door contact te onderhouden en afspraken te maken met andere fotografen of creatieve bureau’s. Als partners kun je elkaar doorverwijzen en aanbevelen zodat je met nieuwe opdrachtgevers in contact komt.
Naast zoekmachines en alle online concurrentie is het gebruik van advertenties en/of samenwerkingen via social media, andere relevante websites of platformen of offline reclame steeds belangrijker geworden. Een goede website zorgt voor nieuwe leads, dit kan door betaalde bezoekers via Ads of organische bezoeker middels goede SEO (Zoekmachine optimalisatie). Hiermee zorg je ervoor dat de pagina’s op jouw website via Google hoog naar boven komen op relevante zoektermen. Maar online is de concurrentie groot en online gevonden worden door de juiste opdrachtgever is steeds moeilijker.
Jezelf blijven ontwikkelen als fotograaf is een belangrijk onderdeel van slim ondernemen. Je werkt als freelance fotograaf veel alleen zonder direct contact of samenwerking met collega’s. Focus op jezelf blijven ontwikkelen is dus van belang. Durf hier ook tijd en budget voor beschikbaar te maken. Dit kan door het volgen van cursussen, samenwerkingen met andere fotografen of het bezoeken van vakdagen. Hierdoor krijg je nieuwe inzichten en ideeën voor jouw business. Zeker in deze tijd, erg belangrijk. Op het gebied van opleiding kun je het zo gek maken als jezelf wilt. Er is ook online veel content te vinden op YouTube, of door het kopen van online opleidingen. Het belangrijkste is dat je jezelf bewust bent om hier tijd voor te reserveren.
Je zult merken dat je ‘met de jaren’ een eigen fotografiestijl ontwikkelt en hier steeds beter in wordt, maar juiste door het bewust leren van andere, zal je sneller groeien als fotograaf en ondernemer.
Voor jezelf werken als fotograaf betekend niet alleen fotoshoots maken. Foto’s bewerken en uitzoeken is iets waar misschien nog wel meer tijd in gaat zitten dan het schieten van de foto’s zelf. Daarnaast moet je de juiste apparatuur in huis hebben. Zowel qua camera en apparatuur als een goede computer. Met een krachtig systeem en software wordt fotobewerking makkelijker en sneller. Veel fotografen gebruiken daarom alles van Apple, dat is een persoonlijke keuze die je moet maken. Wanneer je voor jouw onderneming bepaalde spullen koopt, kun je deze ook gedeeltelijk aftrekken van de omzetbelasting, dus dat scheelt. Ook bepaalde bedrijfskosten en investeringen in jezelf, nieuwe apparatuur of je bedrijf zijn voor de inkomstenbelasting aftrekbaar.
Onderdeel van jezelf ontwikkelen betekent dat je opzoek moet blijven naar nieuwe inspiratie. Iets wat daarbij zou kunnen helpen is door het meedoen aan exposities en fotowedstrijden. Met dit soort evenementen blijf je jezelf uitdagen, wat zorgt voor nieuwe inzichten. Niet alles hoeft als fotograaf direct financieel iets op te leveren, als er maar een gezonde verhouding is in je uren en jouw persoonlijk groei. Wekenlang alleen maar bezig zijn met productfotografie, wat relatief goed betaald is niet een goede omgeving om jezelf als persoon te ontwikkelen. Met regelmaat uit je comfortzone stappen is dan ook goed om te doen.
Voor jezelf werken en ondernemen als fotograaf is spannend en zeker niet altijd gemakkelijk. Maar door je tijd goed te besteden en op een verantwoorde manier te ondernemen kun je een mooi bedrijf en portfolio opbouwen. Slim ondernemen bestaat uit het bouwen aan een duurzaam klantenbestand, jezelf persoonlijk ontwikkelen, de administratie stroomlijnen en blijven nadenken over hoe je jezelf positioneert ten opzichte van andere fotografen in de markt. Door op de juiste manier deze onderdelen uit te voeren, kun je je blijven focussen op de dingen waar jij het meeste plezier in hebt: het maken van mooie foto’s en uitvoeren van fotoshoots.
