Marktomstandigheden voor beroepsfotografen

Inkomen als fotograaf

Zeker in de huidige marktomstandigheden wil je als fotograaf niet afhankelijk zijn van losse projecten en je inzet in uren. Door het genereren van verschillende inkomstenstromen zal je jezelf als fotograaf minder afhankelijk maken van de marktomstandigheden, dat is slim ondernemen. Probeer hierbij uit te gaan van je eigen kracht en het volgen van je passie. Veel fotografen hebben bijvoorbeeld een extra inkomstenstroom door het geven van workshops of het verkopen van hun gemaakte werk als prints. Ook aanvullende diensten zoals albums maken en foto’s bewerken kan een leuke inkomstenstroom zijn. Hierdoor loop je minder risico in onzekere tijden en werk je aan een betere spreiding van jouw werkzaamheden.

Er zijn in Nederland ruim 22.000+ fotografen

Je hebt als fotograaf dus overal op elk gebied concurrentie. Door het consequent bouwen aan een duidelijk marktaandeel in een bepaalde regio zal je opvallen ten opzichte van jouw concurrenten. Door je duidelijk te specialiseren en positioneren in een bepaalde hoek, zullen mensen sneller aan je denken. Vastgoed-, sport-, model-, drone- of portretfotografie. Dit zijn maar enkele voorbeelden waarbinnen je ook opzoek kunt gaan naar een specialisme. Zorg als fotograaf dus voor een goed en helder verhaal, door te vertellen wat je te bieden hebt. Naast het opbouwen werken aan verschillende inkomstenstromen is een duidelijk overzicht van je cijfers en administratie ook een absolute must. Je wilt snel en goed kunnen inspelen op marktveranderingen, daarvoor moet je precies weten hoe je ervoor staat.

Tarief bepalen

Als fotograaf en ondernemer is het runnen van een gezonde business jouw prioriteit, de juiste keuzes maken over tarieven en winstmarges zijn hierin heel belangrijk. Als je een paar leuke opdrachten bent misgelopen kun je gaan twijfelen aan je tarief of je aanbod. Is mijn tarief niet passend? Of is er wel voldoende vraag? Het bepalen van de juiste prijs en het goed verkopen van jouw diensten is uitdagend. Maar belangrijk is om niet te veel concessies te doen in je eigen bedrijfsplan. Als het goed is heb je bij het schrijven van je bedrijfsplan uitgerekend hoeveel je per uur moet rekenen om rond te komen. In jouw plan ga je uit van een bepaald aantal declarabele uren, dus probeer dit aan te houden. Je kunt dan beter sleutelen aan jouw marketing door het goed afstemmen en bereiken van de juiste doelgroep en leads. Wanneer jouw bedrijfsplan klopt en je goed werk levert zijn er altijd opdrachtgevers bereid om voor jouw werk te betalen. Wanneer je goed werk levert, mag je dit ook verwachten.

Als freelance fotograaf kan het soms moeilijk zijn om op je strepen te staan richting een opdrachtgever, maar geloof in de kwaliteit van je eigen werk en je bedrijfsplan. Opdrachtgevers vergeten nog wel eens dat er veel extra kosten rondom de fotoshoot en het ondernemen komen kijken. Nabewerken, pensioenopbouw, inkomstenbelasting, apparatuur, tijd voor administratie enzovoorts.

Het weigeren of nee verkopen is altijd lastig, de meeste fotografen maar ook andere zelfstandige zijn hier niet goed in. Toch komt het vaak voor dat er voor of na het maken van de offerte onduidelijkheden of extra’s ontstaan. Meer voorbereidingstijd, fotograferen op verschillende locaties of het verschuiven of verspreiden van een fotoshoot over verschillende dagen. Zodra er extra werk en kosten aan het licht komen wees in dit geval niet bang om dit duidelijk aan te geven. Voor je het weet ben je in je creatieve proces heel wat uren voor niks bezig geweest. Onderhandelen en soms nee verkopen hoort ook bij het runnen van een gezond bedrijf.

Welke rol gaat kunstmatige intelligentie spelen?

Dat de ontwikkeling rondom AI niet stil staan hoor je overal om je heen en in het nieuws. Net als vele andere beroepsgroepen waren ook de beroepsfotografen even onder de indruk van wat er al allemaal mogelijk is. Gelukkig biedt AI juist ook genoeg kansen. Het (gedeeltelijk) automatiseren van bijvoorbeeld het bewerken van foto’s is zeker iets dat veel tijd kan besparen. Het is nog maar de vraag of AI ook echt de professionele diensten van de fotograaf kan evenaren en overnemen, maar het is niet uit te sluiten. Aan de andere kant kan het inzetten van AI juist ook als resultaat hebben dat je meer tijd voor fotoshoots overhoud en je bezig kan zijn met wat je echt leuk vind om te doen.

Technologische ontwikkelingen en AI-technologie zullen ook impact gaan hebben op jouw beroep als fotograaf, maar het lijkt niet aannemelijk dat bijvoorbeeld een trouwfotograaf overbodig wordt. Veel technologieën werden met scepsis en argwaan ontvangen, maar bleken eerder toevoegingen dan concurrenten. Jouw creatieve inzicht, persoonlijke connectie en invalshoek als ervaren fotograaf zal zijn waarde blijven behouden.

Goed communiceren en organiseren, improviseren, samenwerken en betrouwbaar zijn. Allemaal eigenschappen die je als fotograaf nodig hebt

Social media en online inzetten als fotograaf

De belangrijkste en meeste ingrijpende ontwikkeling van de laatste jaren voor fotografen, is de opkomst van online en social media. De mogelijkheden qua marketing en marktonderzoek zijn eindeloos en maken het je makkelijker om te groeien als zzp’er. Als zelfstandige freelance fotograaf kan je deze middelen inzetten voor jouw business. Instagram en facebook bijvoorbeeld zijn als trouwfotograaf erg interessant. Het bruidspaar deelt foto’s van hun speciale dag, en tagt jou bij de foto’s. Deze manier van het verspreiden van je (bedrijfs)naam is krachtig zonder dat je een groot marketing budget nodig hebt.

Je kan het ook anders zien, namelijk dat door de opkomst van online en social media de concurrentie sterk is toegenomen. Want niet alleen jij bent sneller zicht- en vindbaar, andere fotografen ook. Het blijft dus belangrijk om je aan te passen aan de markt, en je duidelijk te positioneren. Alleen dan kan je een goede marketingstrategie volgen en inzetten voor nieuwe opdrachten en naamsbekendheid.

Online heb je zogenaamde influencers, mensen met een groot bereik op bijvoorbeeld Youtube, Instagram of Facebook. Als fotograaf kun je hier slim gebruik van maken om jouw diensten te promoten door jouw werk onder de aandacht te brengen bij deze influencers. Populaire accounts hebben goede, persoonlijke content nodig en zullen niet alle content zelf kunnen blijven maken. Door korte lijntjes en netwerken op social media liggen ook hier veel kansen als fotograaf.

Toekomst als fotograaf

Beroepsfotografie als markt is zoals gezegd sinds de komst van internet, digitale camera’s en smartphone camera’s blijvend veranderd. Toch blijkt uit niets dat het beroep fotograaf zal verdwijnen. Kijkend naar cijfers – zowel nationaal als internationaal – zien we dat de markt blijft groeien. Amerikaanse analytici voorspellen zelfs een groei van minstens 5 procent de komende jaren. We zien dat wat voor de Amerikaanse markt geldt, vaak ook langzaam (meestal binnen een jaar) naar Nederland overwaait.

Digitalisering van fotografie is de toekomst

Naar fotografie en mooie foto’s zal dus genoeg vraag blijven bestaan, al zal het type vraag misschien langzaam veranderen. Het is aannemelijk dat fotografen gespecialiseerder zullen worden en het uurtarief ook zal stijgen. AI-gegenereerde foto’s zullen ongetwijfeld hun plek krijgen in een deel van de ‘stockphoto markt’, maar de verwachting is dat dit binnen de perken zal blijven.

Kranten, tijdschriften en andere nieuwsmedia kiezen wel sneller voor amateurfotografie als bron. Doordat iedereen een smartphone heeft met een goede camera, is de vraag naar een journalist/nieuwfotograaf minder aan het worden. Als foto journalist zul je een plek moeten gaan vinden in de nieuwe markt. Overal als eerste aanwezig zijn is niet meer haalbaar en financieel interessant.

Dat er nieuwe marktsegmenten gaan ontstaan – of zelfs al zijn ontstaan – is duidelijk. Wat dacht je van 360 graden fotografie? Deze nieuwe technologie heeft bijvoorbeeld in de makelaarswereld voor veel veranderingen gezorgd. Maar ook de opkomst van drone camera’s biedt nieuwe mogelijkheden op het gebed van fotograferen.

De digitalisering van fotografie heeft er voor gezorgd dat foto’s makkelijker gekopieerd en overgenomen kunnen worden. Er is veel mogelijk qua copyright en auteursrechtelijke claims, en ook de komt van de blockchain biedt mogelijkheden om duidelijk te maken dat een foto van jou is. Wees dus niet bang om cursussen te volgen of informatie in te winnen over de nieuwste trends. Up-to-date en relevant blijven is als zzp’er noodzakelijk.

Conclusie

Samenvattend kun je stellen dat de marktomstandigheden van de beroepsfotograaf ook de komende jaren dynamisch blijven. Als je je op de markt bevindt zul je flexibel moeten blijven en in staat zijn om in te springen op nieuwe kansen. Ga je AI gebruiken als ondersteuning in je werkzaamheden?

Ga jij investeren in jezelf als fotograaf door je te specialiseren? Met 360 camera’s of een drone fotografie aan de slag? Allemaal keuzes en ontwikkelingen die je in de gaten wilt houden. Je aansluiten bij een netwerk met andere fotografen is ook super waardevol om je horizon breed georiënteerd te houden. Er liggen genoeg kansen en uitdagingen in een mooie en creatieve fotografie markt.

Marktomstandigheden voor beroepsfotografen

De markt

Inkomen als fotograaf

Er zijn in Nederland ruim 22.000+ fotografen

Tarief bepalen

Welke rol gaat kunstmatige intelligentie spelen?

Goed communiceren en organiseren, improviseren, samenwerken en betrouwbaar zijn. Allemaal eigenschappen die je als fotograaf nodig hebt

Social media en online inzetten als fotograaf

Toekomst als fotograaf

Digitalisering van fotografie is de toekomst

Conclusie

Ook interessant als ondernemer...

Slim ondernemen als freelance fotograaf

Hoe ga je als fotograaf om met een ontevreden klant?

Je werk verkopen als product inplaats van je uren als dienst?